 |
| Ảnh mang tính minh họa |
THÔNG TƯ Số:
228/2009/TT-BTC ngày 07 tháng 12 năm 2009 của Bộ tài Chính đã cập nhập sửa đổi theo Thông tư số 34/2011/TT-BTC ngày 14 tháng 03 năm 2011 của Bộ Tài chính và sửa đổi, bổ sung theo Thông tư 89/2013/TT-BTC ngày 28 tháng 06 năm 2013 ngày 14 tháng 03 năm 2011 của Bộ Tài chính
Hướng dẫn chế độ trích lập và sử dụng
các khoản dự phòng
giảm giá hàng tồn kho, tổn thất các khoản đầu tư tài chính, nợ phải thu khó đòi và bảo hành sản phẩm, hàng hoá, công trình xây lắp tại doanh nghiệp
giảm giá hàng tồn kho, tổn thất các khoản đầu tư tài chính, nợ phải thu khó đòi và bảo hành sản phẩm, hàng hoá, công trình xây lắp tại doanh nghiệp
_________________________
- Căn cứ Luật chứng khoán;
- Căn cứ
Nghị định số 118/2008/NĐ-CP ngày 27/11/2008 của Chính phủ quy định về chức
năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của Bộ Tài chính;
- Căn cứ
Nghị định số 124/2008/NĐ-CP ngày 11/12/2008 của Chính phủ quy định chi tiết và
hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp;
- Căn cứ Nghị định số 122/2011/NĐ-CP ngày 27/12/2011 của Chính phủ sửa đổi,
bổ sung một số điều của Nghị định số 124/2008/NĐ-CP ngày 11/12/2008 của Chính
phủ quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Thuế thu nhập
doanh nghiệp;
Theo đề nghị của Cục trưởng Cục Tài chính doanh nghiệp;
Bộ trưởng Bộ Tài chính
ban hành Thông tư sửa đổi, bổ sung Thông tư số 228/2009/TT-BTC ngày 7/12/2009
của Bộ Tài chính hướng dẫn chế độ trích lập và sử dụng các khoản dự phòng giảm
giá hàng tồn kho, tổn thất các khoản đầu tư tài chính, nợ phải thu khó đòi và
bảo hành sản phẩm, hàng hoá, công trình xây lắp tại doanh nghiệp (gọi tắt là
Thông tư số 228/2009/TT-BTC) như sau:
Phần I.
NHỮNG QUY ĐỊNH CHUNG
Điều 1. Đối tượng áp dụng:
Các tổ chức hoạt động sản xuất,
kinh doanh hàng hoá, dịch vụ có thu nhập chịu thuế theo quy định của pháp luật
Việt Nam (sau đây gọi là doanh nghiệp).
1. Đối với các doanh nghiệp được
thành lập trên cơ sở các Hiệp định ký giữa Chính phủ nước Cộng hòa xã hội chủ
nghĩa Việt Nam và Chính phủ nước ngoài, nếu Hiệp định có các quy định về trích
lập và sử dụng các khoản dự phòng khác với hướng dẫn tại Thông tư này, thì thực
hiện theo quy định của Hiệp định đó.
Điều 2. Giải thích từ ngữ:
1. Dự phòng giảm giá hàng tồn
kho: là dự phòng phần giá trị bị tổn thất do giá vật tư, thành phẩm, hàng hóa
tồn kho bị giảm.
2. Dự phòng tổn thất các khoản đầu
tư chính: là dự phòng phần giá trị bị tổn thất do các loại chứng khoán đầu tư
của doanh nghiệp bị giảm giá; giá trị các khoản đầu tư tài chính bị tổn thất do
tổ chức kinh tế mà doanh nghiệp đang đầu tư vào bị lỗ.
3. Dự phòng nợ phải thu khó đòi:
là dự phòng phần giá trị bị tổn thất của các khoản nợ phải thu quá hạn thanh
toán, nợ phải thu chưa quá hạn nhưng có thể không đòi được do khách nợ không có
khả năng thanh toán.
4. Dự phòng bảo hành sản phẩm,
hàng hoá, công trình xây lắp: là dự phòng chi phí cho những sản phẩm, hàng hoá,
công trình xây lắp đã bán, đã bàn giao cho người mua nhưng doanh nghiệp vẫn có nghĩa
vụ phải tiếp tục sửa chữa, hoàn thiện theo hợp đồng hoặc cam kết với khách
hàng.
Điều 3. Nguyên tắc chung trong
trích lập các khoản dự phòng.
1. Các khoản dự phòng nêu tại điểm
1, 2, 3, 4 Điều 2 Thông tư này được trích trước vào chi phí hoạt
động kinh doanh năm báo cáo của doanh nghiệp, giúp cho doanh nghiệp có nguồn
tài chính để bù đắp tổn thất có thể xảy ra trong năm kế hoạch, nhằm bảo toàn
vốn kinh doanh; đảm bảo cho doanh nghiệp phản ánh giá trị vật tư hàng hóa tồn
kho, các khoản đầu tư tài chính không cao hơn giá cả trên thị trường và giá trị
của các khoản nợ phải thu không cao hơn giá trị có thể thu hồi được tại thời
điểm lập báo cáo tài chính.
2. Thời
điểm lập và hoàn nhập các khoản dự phòng là thời điểm cuối kỳ kế toán năm. Trường hợp doanh nghiệp
được Bộ Tài chính chấp thuận áp dụng năm tài chính khác với năm dương lịch (bắt
đầu từ ngày 1/1 và kết thúc 31/12 hàng năm) thì thời điểm lập và hoàn nhập các
khoản dự phòng là ngày cuối cùng của năm tài chính.
Đối với các doanh nghiệp niêm yết
trên thị trường chứng khoán phải lập báo cáo tài chính giữa niên độ thì được trích
lập và hoàn nhập dự phòng ở cả thời điểm lập báo cáo tài chính giữa niên độ.
3. Doanh nghiệp phải xây dựng cơ
chế về quản lý vật tư, hàng hóa, quản lý công nợ để hạn chế các rủi ro trong
kinh doanh. Đối với công nợ, hàng hoá, quy chế phải xác định rõ trách nhiệm của
từng bộ phận, từng người trong việc theo dõi, quản lý hàng hoá, thu hồi công
nợ.
Nghiêm cấm doanh nghiệp lợi dụng
việc trích lập dự phòng để tính thêm vào chi phí các khoản dự phòng không có đủ
căn cứ nhằm làm giảm nghĩa vụ nộp ngân sách. Những doanh nghiệp cố tình vi phạm
sẽ bị xử phạt như hành vi trốn thuế theo quy định của pháp luật hiện hành.
4. Doanh nghiệp phải lập Hội đồng
để thẩm định mức trích lập các khoản dự phòng và xử lý tổn thất thực tế của vật
tư hàng hóa tồn kho, các khoản đầu tư tài chính, các khoản nợ không có khả năng
thu hồi theo quy định tại Thông tư này và văn
bản pháp luật khác có liên quan. Riêng việc
trích lập dự phòng chi phí bảo hành sản phẩm, hàng hoá, công trình xây lắp thì
thực hiện theo hợp đồng hoặc cam kết với khách hàng.
Thành
phần Hội đồng gồm: Tổng giám đốc (hoặc Giám đốc), Kế toán trưởng, các trưởng
phòng, ban có liên quan và một số chuyên gia (nếu cần). Tổng giám đốc (hoặc Giám
đốc) doanh nghiệp quyết định thành lập Hội đồng.
Phần II. TRÍCH LẬP VÀ SỬ DỤNG CÁC KHOẢN DỰ PHÒNG
Căn cứ vào biến động
thực tế về giá hàng tồn kho, giá chứng khoán, giá trị các khoản đầu tư tài
chính, nợ phải thu khó đòi và cam kết bảo hành sản phẩm, hàng hoá, doanh nghiệp
chủ động xác định mức trích lập, sử dụng từng khoản dự phòng đúng mục đích và
xử lý theo các quy định cụ thể dưới đây:
Điều 4. Dự phòng giảm giá hàng tồn kho.
1. Đối tượng lập dự phòng bao gồm
nguyên vật liệu, dụng cụ dùng cho sản xuất, vật tư, hàng hóa, thành phẩm tồn
kho (gồm cả hàng tồn kho bị hư hỏng, kém mất phẩm chất, lạc hậu mốt, lạc hậu kỹ
thuật, lỗi thời, ứ đọng, chậm luân chuyển...), sản phẩm dở dang, chi phí dịch
vụ dở dang (sau đây gọi tắt là hàng tồn kho) mà giá gốc ghi trên sổ kế toán cao
hơn giá trị thuần có thể thực hiện được và đảm bảo điều kiện sau:
- Có hóa đơn, chứng từ hợp pháp
theo quy định của Bộ Tài chính hoặc các bằng chứng khác chứng minh giá vốn hàng
tồn kho.
- Là những vật tư hàng hóa thuộc
quyền sở hữu của doanh nghiệp tồn kho tại thời điểm lập báo cáo tài chính.
Trường hợp nguyên vật liệu có giá
trị thuần có thể thực hiện được thấp hơn so với giá gốc nhưng giá bán sản phẩm
dịch vụ được sản xuất từ nguyên vật liệu này không bị giảm giá thì không được
trích lập dự phòng giảm giá nguyên vật liệu tồn kho đó.
2.
Phương pháp lập dự phòng:
Mức
trích lập dự phòng tính theo công thức sau:
Mức dự phòng giảm giá vật tư hàng
hóa
|
=
|
Lượng vật tư hàng hóa thực tế tồn
kho tại thời điểm lập báo cáo tài chính
|
x
|
Giá gốc hàng tồn kho theo sổ kế toán
|
-
|
 Giá trị thuần có thể thực hiện được của hàng tồn kho |
Giá gốc
hàng tồn kho bao gồm: chi phí mua, chi phí chế biến và các chi phí liên quan
trực tiếp khác phát sinh để có được hàng tồn kho ở địa điểm và trạng thái hiện
tại theo quy định tại Chuẩn mực kế toán số 02 - Hàng tồn kho ban hành kèm theo
Quyết định số 149/2001/QĐ-BTC ngày 31/12/2001 của Bộ trưởng Bộ Tài chính.
Giá trị
thuần có thể thực hiện được của hàng tồn kho (giá trị dự kiến thu hồi) là giá
bán (ước tính) của hàng tồn kho trừ (-) chi phí để hoàn thành sản phẩm và chi
phí tiêu thụ (ước tính).
Mức lập
dự phòng giảm giá hàng tồn kho được tính cho từng loại hàng tồn kho bị giảm giá
và tổng hợp toàn bộ vào bảng kê chi tiết. Bảng kê là căn cứ để hạch toán vào
giá vốn hàng bán (giá thành toàn bộ sản phẩm hàng hoá tiêu thụ trong kỳ) của
doanh nghiệp.
Riêng dịch vụ cung cấp dở dang, việc lập dự phòng giảm giá hàng tồn kho tính
theo từng loại dịch vụ có mức giá riêng biệt.
3. Xử lý khoản dự phòng:
Tại thời điểm lập dự phòng nếu
giá gốc hàng tồn kho cao hơn giá trị thuần có thể thực hiện được của hàng tồn
kho thì phải trích lập dự phòng giảm giá hàng tồn kho theo các quy định tại
điểm 1, điểm 2 Điều này.
- Nếu số dự phòng giảm giá phải
trích lập bằng số dư khoản dự phòng giảm giá hàng tồn kho, thì doanh nghiệp
không phải trích lập khoản dự phòng giảm giá hàng tồn kho;
- Nếu số dự phòng
giảm giá phải trích lập cao hơn số dư khoản dự phòng giảm giá hàng tồn kho, thì
doanh nghiệp được trích thêm phần chênh lệch vào giá vốn hàng bán ra trong kỳ.
- Nếu số dự phòng
phải trích lập thấp hơn số dư khoản dự phòng giảm giá hàng tồn kho, thì doanh
nghiệp phải hoàn nhập phần chênh lệch và ghi giảm giá vốn hàng bán.
4. Xử lý
huỷ bỏ đối với vật tư, hàng hoá đã trích lập dự phòng:
a) Hàng
tồn đọng do hết hạn sử dụng, mất phẩm chất, dịch bệnh, hư hỏng do không còn giá
trị sử dụng như: dược phẩm, thực phẩm, vật tư y tế, con giống, vật nuôi, vật tư
hàng hoá khác phải huỷ bỏ thì xử lý như sau:
Doanh nghiệp lập Hội
đồng xử lý tài sản để thẩm định tài sản bị huỷ bỏ. Biên bản thẩm định phải kê
chi tiết tên, số lượng, giá trị hàng hoá phải huỷ bỏ, nguyên nhân phải huỷ bỏ,
giá trị thu hồi được do bán thanh lý, giá trị thiệt hại thực tế.
Mức độ tổn thất thực
tế của từng loại hàng tồn đọng không thu hồi được là khoản chênh lệch giữa giá
trị ghi trên sổ kế toán trừ đi giá trị thu hồi do thanh lý (do người gây ra
thiệt hại đền bù, do bán thanh lý hàng hoá).
b) Thẩm
quyền xử lý: Hội đồng quản trị (đối với doanh nghiệp có Hội đồng quản trị) hoặc Hội đồng
thành viên (đối với doanh nghiệp có Hội đồng thành viên); Tổng giám đốc (hoặc
Giám đốc) đối với doanh nghiệp không có Hội đồng quản trị, Hội đồng thành viên;
chủ doanh nghiệp căn cứ vào Biên bản của Hội đồng xử lý, các bằng chứng liên
quan đến hàng hoá tồn đọng để quyết định xử lý huỷ bỏ vật tư, hàng hoá nói
trên; quyết định xử lý trách nhiệm của những người liên quan đến số vật tư,
hàng hoá đó và chịu trách nhiệm về quyết định của mình trước chủ sở hữu và
trước pháp luật.
c) Xử lý hạch toán:
Giá trị tổn thất
thực tế của hàng tồn đọng không thu hồi được đã có quyết định xử lý huỷ bỏ, sau
khi bù đắp bằng nguồn dự phòng giảm giá hàng tồn kho, phần chênh lệch thiếu
được hạch toán vào giá vốn hàng bán của doanh nghiệp.
Điều 5.
Dự phòng tổn thất các khoản đầu tư tài
chính.
1. Đối với
các khoản đầu tư chứng khoán:
a) Đối tượng: là các chứng khoán có đủ các điều kiện sau:
- Là các loại chứng khoán được
doanh nghiệp đầu tư theo đúng quy định của pháp luật.
- Được tự do mua bán trên thị
trường mà tại thời điểm kiểm kê, lập báo cáo tài chính có giá thị trường giảm
so với giá đang hạch toán trên sổ kế toán.
Những chứng khoán không được phép
mua bán tự do trên thị trường như các chứng khoán bị hạn chế chuyển nhượng theo
quy định của pháp luật; cổ phiếu quỹ thì
không được lập dự phòng giảm giá.
Các tổ chức đăng ký hoạt động kinh
doanh chứng khoán như các công ty chứng khoán, công ty quản lý quỹ được thành
lập và hoạt động theo quy định của Luật chứng khoán, việc trích lập dự phòng
giảm giá chứng khoán thực hiện theo quy định riêng.
b)
Phương pháp lập dự phòng:
Mức trích lập dự phòng giảm giá đầu tư chứng
khoán được tính theo công thức sau:
Mức dự phòng giảm giá đầu tư chứng
khoán
|
=
|
Số lượng chứng khoán bị giảm giá tại
thời điểm lập báo cáo tài chính
|
x
|
 Giá chứng khoán hạch toán trên sổ kế toán |
-
|
 Giá chứng khoán thực tế trên thị trường |
- Đối
với chứng khoán đã niêm yết: giá chứng khoán thực tế trên thị trường được tính
theo giá thực tế trên các Sở giao dịch chứng khoán Hà Nội (HNX) là giá giao
dịch bình quân tại ngày trích lập dự phòng; Sở giao dịch chứng khoán thành phố
Hồ Chí Minh (HOSE) là giá đóng cửa tại ngày trích lập dự phòng.
- Đối
với các loại chứng khoán chưa niêm yết trên thị trường chứng khoán, giá chứng
khoán thực tế trên thị trường được xác định như sau:
+ Đối
với các Công ty đã đăng ký giao dịch trên thị trường giao dịch của các công ty
đại chúng chưa niêm yết (UPCom) thì giá chứng khoán thực tế trên thị trường
được xác định là giá giao dịch bình quân trên hệ thống tại ngày lập dự phòng.
+ Đối
với các công ty chưa đăng ký giao dịch ở thị trường giao dịch của các công ty
đại chúng thì giá chứng khoán thực tế trên thị trường được xác định là giá
trung bình trên cơ sở giá giao dịch được cung cấp tối thiểu bởi ba (03) công ty
chứng khoán tại thời điểm lập dự phòng.
Trường
hợp không thể xác định được giá trị thị trường của chứng khoán thì các doanh
nghiệp không được trích lập dự phòng giảm giá chứng khoán.
- Đối với những chứng khoán niêm
yết bị huỷ giao dịch, ngừng giao dịch kể từ ngày giao dịch thứ sáu trở đi là
giá trị sổ sách tại ngày lập bảng cân đối kế toán gần nhất.
Doanh
nghiệp phải lập dự phòng riêng cho từng loại chứng khoán đầu tư, có biến động
giảm giá tại thời điểm lập báo cáo tài chính và được tổng hợp vào bảng kê chi
tiết dự phòng giảm giá chứng khoán đầu tư, làm căn cứ hạch toán vào chi phí tài
chính của doanh nghiệp.
c) Xử lý khoản dự phòng:
Tại thời
điểm lập dự phòng nếu các chứng khoán do
doanh nghiệp đầu tư bị giảm giá so với giá đang hạch toán trên sổ kế toán thì
phải trích lập dự phòng theo các quy định tại tiết b điểm 1 Điều này;
Nếu số dự phòng phải trích lập
bằng số dư khoản dự phòng, thì doanh nghiệp không phải trích lập khoản dự phòng;
Nếu số dự phòng phải
trích lập cao hơn số dư khoản dự phòng, thì doanh nghiệp trích thêm vào chi phí
tài chính của doanh nghiệp phần chênh lệch.
Nếu số
dự phòng phải trích lập thấp hơn số dư khoản dự phòng, thì doanh nghiệp phải
hoàn nhập phần chênh lệch ghi giảm chi phí tài chính.
 |
|
|
Sửa đổi, bổ sung theo thông tư
số 34/2011/TT-BTC ngày 14 tháng
03 năm 2011 của Bộ Tài chính :
Điều 1. Sửa
đổi, bổ sung khoản 2 Điều 5 Thông tư số 228/2009/TT-BTC như sau:
a) Đối tượng: là các khoản vốn doanh nghiệp đang đầu tư vào tổ chức kinh tế được thành lập theo quy định của pháp luật (bao gồm: công ty trách nhiệm hữu hạn, công ty cổ phần không đủ điều kiện để trích lập dự phòng theo quy định tại khoản 1 Điều 5 Thông tư số 228/2009/TT-BTC ngày 7/12/2009 của Bộ Tài chính, công ty liên doanh, công ty hợp danh) và các khoản đầu tư dài hạn khác phải trích lập dự phòng nếu tổ chức kinh tế mà doanh nghiệp đang đầu tư bị lỗ (trừ trường hợp lỗ theo kế hoạch đã được xác định trong phương án kinh doanh trước khi đầu tư).
a) Đối tượng: là các khoản vốn doanh nghiệp đang đầu tư vào tổ chức kinh tế được thành lập theo quy định của pháp luật (bao gồm: công ty trách nhiệm hữu hạn, công ty cổ phần không đủ điều kiện để trích lập dự phòng theo quy định tại khoản 1 Điều 5 Thông tư số 228/2009/TT-BTC ngày 7/12/2009 của Bộ Tài chính, công ty liên doanh, công ty hợp danh) và các khoản đầu tư dài hạn khác phải trích lập dự phòng nếu tổ chức kinh tế mà doanh nghiệp đang đầu tư bị lỗ (trừ trường hợp lỗ theo kế hoạch đã được xác định trong phương án kinh doanh trước khi đầu tư).
Việc trích lập dự
phòng đầu tư dài hạn được thực hiện đối với các khoản đầu tư được trình bày
theo phương pháp giá gốc, không áp dụng cho các khoản đầu tư trình bày theo
phương pháp vốn chủ sở hữu theo quy định của pháp luật.
b) Điều kiện: Doanh
nghiệp chỉ thực hiện trích lập dự phòng khi tổng số vốn đầu tư thực tế của chủ
sở hữu cao hơn tổng giá trị vốn chủ sở hữu thực có của tổ chức kinh tế được đầu
tư.
c) Phương pháp
trích lập dự phòng:
Mức trích cho mỗi
khoản đầu tư tài chính bằng số vốn đã đầu tư và tính theo công thức sau:
Mức trích dự phòng cho mỗi khoản đầu tư tài chính
|
=
|
Tổng vốn đầu tư thực tế của các bên tại tổ chức kinh tế
|
-
|
Vốn chủ sở hữu thực có của tổ chức kinh tế
|
x
|
Số vốn đầu tư của mỗi bên
|
Tổng vốn đầu tư thực tế của các bên tại tổ chức kinh tế
|
Trong đó:
- Tổng vốn đầu tư
thực tế của các bên tại tổ chức kinh tế được xác định trên Bảng cân đối kế toán
năm của tổ chức kinh tế nhận vốn góp tại thời điểm trích lập dự phòng (mã số
411 và 412 Bảng cân đối kế toán - ban hành kèm theo Quyết định số 15/2006/QĐ-BTC ngày 20/3/2006 của Bộ trưởng Bộ Tài chính).
- Vốn chủ sở hữu
thực có của tổ chức kinh tế được xác định trên Bảng cân đối kế toán năm của tổ
chức kinh tế tại thời điểm trích lập dự phòng (mã số 410 Bảng cân đối kế toán -
ban hành kèm theo Quyết định số
15/2006/QĐ-BTC ngày 20/3/2006 của Bộ trưởng Bộ Tài chính).
Ví dụ: Công ty A là
công ty cổ phần hoạt động trong lĩnh vực xây dựng có mức vốn điều lệ là 50 tỷ
đồng, với cơ cấu 3 cổ đông góp vốn là: Công ty B nắm giữ 50% vốn điều lệ tương
ứng 25 tỷ đồng; Công ty C nắm giữ 30% vốn điều lệ tương ứng 15 tỷ đồng, Công ty
D nắm giữ 20% vốn điều lệ tương ứng 10 tỷ đồng. Các công ty đã đầu tư đủ vốn theo
tỷ lệ nắm giữ vốn điều lệ, vì vậy tổng vốn đầu tư của 3 Công ty B, C, D tại
Công ty A là 50 tỷ đồng.
Năm 2012, do suy
thoái kinh tế nên kết quả hoạt động SXKD của công ty A bị lỗ 6 tỷ đồng, dẫn đến
vốn chủ sở hữu (mã số 410 của Bảng cân đối kế toán) của Công ty A còn lại 44 tỷ
đồng.
Như vậy, năm 2012
khi Công ty B, Công ty C, Công ty D thực hiện trích lập dự phòng khoản đầu tư
tài chính tại Công ty A phải căn cứ vào báo cáo tài chính năm 2012 của Công ty
A, mức trích lập dự phòng tổn thất khoản đầu tư tài chính tại Công ty cổ phần A
của các Công ty như sau:
Mức trích lập dự
phòng đầu tư tài chính của Công ty B:
(50 tỷ đồng - 44 tỷ
đồng) x 
= 3 tỷ đồng.
= 3 tỷ đồng.
Mức trích lập dự
phòng đầu tư tài chính của Công ty C:
(50 tỷ đồng - 44 tỷ
đồng) x 
= 1,8 tỷ đồng
= 1,8 tỷ đồng
Mức trích lập dự
phòng đầu tư tài chính của Công ty D:
(50 tỷ đồng - 44 tỷ
đồng) x 
= 1,2 tỷ đồng
= 1,2 tỷ đồng
d. Xử lý khoản dự phòng:
Tại thời điểm lập dự
phòng nếu các khoản vốn đầu tư vào tổ chức kinh tế bị tổn thất do tổ chức kinh
tế bị lỗ thì phải trích lập dự phòng tổn thất các đầu tư tài chính theo các quy
định tại tiết c Điều này;
Nếu số dự phòng tổn
thất đầu tư tài chính phải trích lập bằng số dư khoản dự phòng, thì doanh
nghiệp không phải trích lập khoản dự phòng tổn thất đầu tư tài chính;
Nếu số dự phòng phải
trích lập cao hơn số dư khoản dự phòng, thì doanh nghiệp trích thêm vào chi phí
tài chính của doanh nghiệp phần chênh lệch.
Nếu số dự phòng phải
trích lập thấp hơn số dư khoản dự phòng, thì doanh nghiệp phải hoàn nhập phần
chênh lệch ghi giảm chi phí tài chính.
Điều 6. Dự phòng nợ phải thu khó đòi.
1. Điều kiện: là các khoản nợ phải thu khó đòi đảm bảo các
điều kiện sau:
- Khoản nợ phải có chứng từ gốc,
có đối chiếu xác nhận của khách nợ về số tiền còn nợ, bao gồm: hợp đồng kinh
tế, khế ước vay nợ, bản thanh lý hợp đồng, cam kết nợ, đối chiếu công nợ và các
chứng từ khác.
Các khoản không đủ căn cứ xác
định là nợ phải thu theo quy định này phải xử lý như một khoản tổn thất.
- Có đủ căn cứ xác định là khoản
nợ phải thu khó đòi:
+ Nợ phải thu đã quá hạn thanh
toán ghi trên hợp đồng kinh tế, các khế ước vay nợ hoặc các cam kết nợ khác.
+ Nợ phải thu chưa đến thời hạn
thanh toán nhưng tổ chức kinh tế (các công ty, doanh nghiệp tư nhân, hợp tác xã,
tổ chức tín dụng ...) đã lâm vào tình trạng phá sản hoặc đang làm thủ tục giải
thể; người nợ mất tích, bỏ trốn, đang bị các cơ quan pháp luật truy tố, giam
giữ, xét xử, đang thi hành án hoặc đã chết.
2.
Phương pháp lập dự phòng:
Doanh nghiệp phải dự kiến mức tổn
thất có thể xảy ra hoặc tuổi nợ quá hạn của các khoản nợ và tiến hành lập dự
phòng cho từng khoản nợ phải thu khó đòi, kèm theo các chứng cứ chứng minh các
khoản nợ khó đòi nói trên. Trong đó:
- Đối với nợ phải thu quá hạn
thanh toán, mức trích lập dự phòng như sau:
+ 30% giá
trị đối với khoản nợ phải thu quá hạn từ trên 6 tháng đến dưới 1 năm.
+ 50% giá trị đối với khoản nợ
phải thu quá hạn từ 1 năm đến dưới 2 năm.
+ 70% giá trị đối với khoản nợ
phải thu quá hạn từ 2 năm đến dưới 3 năm.
+ 100% giá trị đối với khoản nợ
phải thu từ 3 năm trở lên.
- Đối với nợ phải thu chưa đến hạn
thanh toán nhưng tổ chức kinh tế đã lâm vào tình trạng phá sản hoặc đang làm
thủ tục giải thể; người nợ mất tích, bỏ trốn, đang bị các cơ quan pháp luật
truy tố, giam giữ, xét xử hoặc đang thi hành án hoặc đã chết ... thì doanh nghiệp dự kiến mức tổn thất không
thu hồi được để trích lập dự phòng.
- Sau khi lập dự phòng cho từng khoản nợ phải
thu khó đòi, doanh nghiệp tổng hợp toàn bộ khoản dự phòng các khoản nợ vào bảng
kê chi tiết để làm căn cứ hạch toán vào chi phí quản lý của doanh nghiệp.
3. Xử lý
khoản dự phòng:
- Khi các khoản nợ
phải thu được xác định khó đòi, doanh nghiệp phải trích lập dự phòng theo các
quy định tại điểm 2 Điều này; nếu số dự phòng phải trích lập bằng số dư dự
phòng nợ phải thu khó, thì doanh nghiệp không phải trích lập;
- Nếu số dự phòng
phải trích lập cao hơn số dư khoản dự phòng nợ phải thu khó đòi, thì doanh
nghiệp phải trích thêm vào chi phí quản lý doanh nghiệp phần chênh lệch;
- Nếu số dự phòng
phải trích lập thấp hơn số dư khoản dự phòng nợ phải thu khó đòi, thì doanh
nghiệp phải hoàn nhập phần chênh lệch ghi giảm chi phí quản lý doanh nghiệp.
4. Xử lý tài chính các khoản
nợ không có khả năng thu hồi:
a) Nợ phải thu không
có khả năng thu hồi bao gồm các khoản nợ sau:
- Đối với tổ chức
kinh tế:
+ Khách nợ đã giải
thể, phá sản: Quyết định của Tòa án tuyên bố phá sản doanh nghiệp theo Luật phá
sản hoặc quyết định của người có thẩm quyền về giải thể đối với doanh nghiệp nợ,
trường hợp tự giải thể thì có thông báo của đơn vị hoặc xác nhận của cơ quan
quyết định thành lập đơn vị, tổ chức.
+ Khách
nợ đã ngừng hoạt động và không có khả năng chi trả: Xác nhận của cơ quan quyết
định thành lập doanh nghiệp hoặc tổ chức đăng ký kinh doanh về việc doanh
nghiệp, tổ chức đã ngừng hoạt động không có khả năng thanh toán.
- Đối với cá nhân
phải có một trong các tài liệu sau:
+ Giấy chứng tử (bản
sao) hoặc xác nhận của chính quyền địa phương đối với người nợ đã chết nhưng
không có tài sản thừa kế để trả nợ.
+ Giấy xác nhận của
chính quyền địa phương đối với người nợ còn sống hoặc đã mất tích nhưng không
có khả năng trả nợ.
+ Lệnh truy nã hoặc
xác nhận của cơ quan pháp luật đối với người nợ đã bỏ trốn hoặc đang bị truy
tố, đang thi hành án hoặc xác nhận của chính quyền địa phương về việc khách nợ
hoặc người thừa kế không có khả năng chi trả.
b) Xử lý tài chính:
Tổn thất thực tế của
từng khoản nợ không thu hồi được là khoản chênh lệch giữa nợ phải thu ghi trên
sổ kế toán và số tiền đã thu hồi được (do người gây ra thiệt hại đền bù, do
phát mại tài sản của đơn vị nợ hoặc người nợ, do được chia tài sản theo quyết
định của tòa án hoặc các cơ quan có thẩm quyền khác...).
Giá trị tổn thất
thực tế của khoản nợ không có khả năng thu hồi, doanh nghiệp sử dụng nguồn dự
phòng nợ phải thu khó đòi, quỹ dự phòng tài chính (nếu có) để bù đắp, phần
chênh lệch thiếu hạch toán vào chi phí quản lý của doanh nghiệp.
Các
khoản nợ phải thu sau khi đã có quyết định xử lý, doanh nghiệp vẫn phải theo
dõi riêng trên sổ kế toán và được phản ánh ở ngoài bảng cân đối kế toán trong
thời hạn tối thiểu là 10 năm, tối đa là 15 năm kể từ ngày thực hiện xử lý và
tiếp tục có các biện pháp để thu hồi nợ. Nếu thu hồi được nợ thì số tiền thu
hồi sau khi trừ các chi phí có liên quan đến việc thu hồi nợ, doanh nghiệp hạch
toán vào thu nhập khác.
c) Khi xử lý khoản nợ phải thu
không có khả năng thu hồi doanh nghiệp phải lập hồ sơ sau:
- Biên bản của Hội
đồng xử lý nợ của doanh nghiệp. Trong đó ghi rõ giá trị của từng khoản nợ phải
thu, giá trị nợ đã thu hồi được, giá trị thiệt hại thực tế (sau khi đã trừ đi
các khoản thu hồi được).
- Bảng kê chi tiết
các khoản nợ phải thu đã xóa để làm căn cứ hạch toán, biên bản đối chiếu nợ
được chủ nợ và khách nợ xác nhận hoặc Bản thanh lý hợp đồng kinh tế hoặc xác
nhận của cơ quan quyết định thành lập doanh nghiệp, tổ chức hoặc các tài liệu
khách quan khác chứng minh được số nợ tồn đọng và các giấy tờ tài liệu liên
quan.
- Sổ kế toán, chứng
từ, tài liệu chứng minh khoản nợ chưa thu hồi được, đến thời điểm xử lý nợ
doanh nghiệp đang hạch toán nợ phải thu trên sổ kế toán của doanh nghiệp.
d) Thẩm quyền xử lý nợ:
Hội đồng quản trị
(đối với doanh nghiệp có Hội đồng quản trị) hoặc Hội đồng thành viên (đối với
doanh nghiệp có Hội đồng thành viên); Tổng giám đốc, Giám đốc (đối với doanh
nghiệp không có Hội đồng quản trị hoặc Hội đồng thành viên) hoặc chủ doanh
nghiệp căn cứ vào Biên bản của Hội đồng xử lý, các bằng chứng liên quan đến các
khoản nợ để quyết định xử lý những khoản nợ phải thu không thu hồi được và chịu
trách nhiệm về quyết định của mình trước pháp luật, đồng thời thực hiện các
biện pháp xử lý trách nhiệm theo chế độ hiện hành.
Điều 7. Dự phòng bảo hành sản phẩm, hàng hoá,
công trình xây lắp.
1. Đối tượng và điều kiện lập dự
phòng: là những sản phẩm, hàng hóa, công trình xây lắp do doanh nghiệp thực
hiện và đã bán hoặc bàn giao trong năm được doanh nghiệp cam kết bảo hành tại
hợp đồng hoặc các văn bản quy định khác.
2.
Phương pháp lập dự phòng:
Doanh nghiệp dự kiến mức tổn thất
trích bảo hành sản phẩm, hàng hoá, công trình xây lắp đã tiêu thụ trong năm và
tiến hành lập dự phòng cho từng loại sản phẩm, hàng hoá, công trình xây lắp có
cam kết bảo hành. Tổng mức trích lập dự phòng bảo hành của các sản phẩm, hàng
hoá, công trình xây lắp theo quy định đã cam kết với khách hàng nhưng tối đa
không vượt quá 5% tổng doanh thu tiêu thụ đối với các sản phẩm, hàng hoá và
không quá 5% trên tổng giá trị công trình đối với các công trình xây lắp.
Sau khi lập dự phòng cho từng
loại sản phẩm, hàng hoá, công trình xây lắp doanh nghiệp tổng hợp toàn bộ khoản
dự phòng vào bảng kê chi tiết. Bảng kê chi tiết là căn cứ để hạch toán:
- Đối với dự phòng bảo hành sản
phẩm, hàng hoá khi trích lập hạch toán vào chi phí bán hàng.
- Đối với dự phòng bảo hành công
trình xây lắp khi trích lập hạch toán vào chi phí sản xuất chung.
3. Xử lý
khoản dự phòng:
Tại thời điểm lập dự phòng nếu số
thực chi bảo hành lớn hơn số đã trích lập dự phòng thì phần chênh lệch thiếu
được hạch toán vào chi phí bán hàng. Nếu số dự phòng bảo hành phải trích lập bằng
số dư của khoản dự phòng, thì doanh nghiệp không phải trích lập khoản dự phòng
bảo hành;
Nếu số dự phòng bảo hành
phải trích lập cao hơn số dư của khoản dự phòng bảo hành, thì doanh nghiệp
trích thêm vào chi phí bán hàng đối với dự phòng bảo hành sản phẩm, hàng hoá hoặc
chi phí sản xuất chung đối với dự phòng bảo hành công trình xây lắp của doanh nghiệp phần chênh lệch này.
Nếu số dự phòng phải
trích lập thấp hơn số dư của khoản dự phòng, thì doanh nghiệp hoàn nhập phần
chênh lệch:
- Đối với dự phòng bảo hành sản
phẩm, hàng hoá ghi giảm chi phí bán hàng.
- Đối với dự phòng bảo hành công
trình xây lắp hạch toán vào thu nhập khác.
Hết thời hạn bảo
hành, nếu không phải chi bảo hành hoặc không sử dụng hết số tiền dự phòng đã
trích lập, số dư còn lại được hoàn nhập theo nguyên tắc trên.
Phần III.
TỔ CHỨC THỰC HIỆN
Sửa đổi, bổ sung theo thông tư số 34/2011/TT-BTC ngày 14 tháng 03 năm 2011 của Bộ Tài chính :
Điều 2. Tổ chức thực hiện
1. Thông tư này có hiệu
lực thi hành kể từ ngày 26 tháng 7 năm 2013.
2. Các doanh nghiệp đã thực hiện trích lập dự phòng đối với
các khoản đầu tư tài chính trên cơ sở báo cáo tài chính cùng năm của tổ chức
kinh tế nhận vốn góp khi các cơ quan có thẩm quyền thanh tra, kiểm tra xuất
toán khỏi chi phí được trừ khi xác định thu nhập chịu thuế thì số thuế thu nhập
doanh nghiệp phải nộp tăng thêm tương ứng mà doanh nghiệp đã nộp vào ngân sách
nhà nước sẽ giảm trừ vào số phải nộp của năm sau (trường hợp doanh nghiệp chưa
nộp thì không phải nộp và không phải điều chỉnh lại sổ sách kế toán).
Các doanh nghiệp đã thực hiện trích lập dự phòng đối với các khoản đầu tư
tài chính trên cơ sở báo cáo tài chính năm trước của tổ chức kinh tế nhận vốn
góp (Ví dụ: Công ty mẹ trích lập dự phòng các khoản đầu tư tài chính dài hạn
năm 2011 đã căn cứ vào báo cáo tài chính năm 2010 của các tổ chức kinh tế nhận
vốn góp), doanh nghiệp đã thực hiện kê khai thuế theo quy định của pháp luật
thì không thực hiện điều chỉnh lại việc trích lập dự phòng các khoản đầu tư tài
chính theo quy định của Thông tư này.
Trong quá trình thực hiện, nếu có vướng mắc đề nghị phản ánh kịp thời về Bộ
Tài chính để được giải quyết kịp thời./.
Nơi nhận:
- Thủ tướng Chính phủ và các Phó TTCP; - Văn phòng Tổng bí thư; Văn phòng Quốc hội; Văn phòng Chủ tịch nước; Văn phòng TW và các ban của Đảng; - Văn phòng Chính phủ; - Viện Kiểm sát Nhân dân tối cao; - Toà án Nhân dân tối cao; - Kiểm toán Nhà nước; - Các Bộ, cơ quan ngang Bộ, cơ quan thuộc CP; - Cơ quan Trung ương của các đoàn thể; - UBND, Sở Tài chính, Cục Thuế, Kho bạc nhà nước các tỉnh, thành phố trực thuộc TW; - Website Chính phủ; Công báo; - Cục Kiểm tra văn bản (Bộ Tư pháp); - VP BCĐ TW về phòng, chống tham nhũng; - Các Tập đoàn kinh tế, Tổng công ty nhà nước, Hội Kế toán và Kiểm toán VN, Hội Kiểm toán viên hành nghề VN (VACPA); - Website BTC; Các đơn vị thuộc Bộ Tài chính; - Lưu: VT, Cục TCDN. |
KT. BỘ TRƯỞNG
THỨ TRƯỞNG Trần Văn Hiếu |
Link tải Thông tư số 228/2009/TT-BTC ngày 07 tháng 12
năm 2009 của Bộ Tài Chính Hướng
dẫn chế độ trích lập và sử dụng các khoản dự phòng giảm giá hàng tồn kho, tổn thất các khoản đầu tư tài
chính, nợ phải thu khó đòi và bảo hành sản phẩm, hàng hoá, công trình xây lắp
tại doanh nghiệp - đã cập nhập sửa đổi theo Thông tư số 34/2011/TT-BTC
ngày 14 tháng 03 năm 2011 của Bộ Tài
chính và sửa đổi, bổ sung theo Thông tư
số 34/2011/TT-BTC ngày 14 tháng
03 năm 2011 của Bộ Tài chính Thông tư số
89/2013/TT-BTC ngày 28 tháng 06 năm 2013), tại đây
Xem thêm thông tư gốc số 89/2013/TT-BTC ngày 28 tháng 06 năm 2013 sửa đổi, bổ sung Hướng dẫn chế độ trích lập và sử dụng các khoản dự phòng giảm giá hàng tồn kho, tổn thất các khoản đầu tư tài chính, nợ phải thu khó đòi và bảo hành sản phẩm, hàng hoá, công trình xây lắp tại doanh nghiệp, tại đây
Hoặc tải văn bản, tại đây
